Vergi Kaçakçılığı
İçerikler
Vergi kabahati oluşturan eylemler neticesinde vergi aslının alınması, vergi ziya-ı cezası kesilmesi, genel usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezasının kesilmesi gibi mali nitelikli yaptırımlar uygulanmaktadır.
Vergi kaçakçılığı suçunu oluşturan eylemler bakımından uygulanacak cezalar vergi kabahatinden dolayı kesilen mali nitelikli cezalardan daha ağır (3 kat vergi zıyaı cezası gibi) öngörülmekte, vergi mükelleflerinin ticari ve mali hayatının bitmesinin yanı sıra vergi mükellefleri hürriyeti bağlayıcı ceza yani hapis cezası ile karşı karşıya kalabilmektedir.
Vergi Suçları Bakımından Uygulanacak Cezalar
Vergi Usul Kanunun 359. Maddesinde Yer Alan Hükümler Ve Yaptırımları
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359 uncu maddesi Vergi Kaçakçılığı Suçu fiillerini işleyen kişilere öngörülen yaptırımları düzenlemiştir. Vergi Kaçakçılığı suçları ve cezaları maddede iki sınıfa ayrılarak (a) bendinde hapis cezaları, (b) bendinde ise ağır hapis cezasına hükmolunacak suçlar ve cezalar şeklinde düzenlenmiştir.
18 Aydan 3 Yıla Kadar Hapis Cezasına Hükmolunacak Vergi Kaçakçılığı Suçları
Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan;
- Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar,
- Gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar,
- Defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler, (Çift defter tutma)
Defter, kayıt ve belgeleri;
- Tahrif edenler,
- Gizleyenler,
- Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar.
3 Yıldan 5 Yıla Kadar Hapis Cezası İle Cezalandırılacak Vergi Kaçakçılığı Suçları
Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri;
- Yok edenler
- Defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar
- Belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar
2 Yıldan 5 Yıla Kadar Hapis Cezası İle Cezalandırılacak Vergi Kaçakçılığı Suçları
Ancak Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri
- Bakanlık ile anlaşması olmadığı halde basanlar veya bilerek kullananlar.
Vergi Kaçakçılığı suçunun tespit edilmesi halinde Vergi Usul Kanununda yer alan pişmanlık hükümleri uygulanmayacak ayrıca vergi ziya-ı cezasının uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir.
Vergi suçlarının tespit edilmesi ve yetkili mercilerin harekete geçebilmesi için suçu oluşturan fiillerin inceleme raporu ile tespit edilmesi ve ilgili birimlere bildirilmesi zorunluluktur. Daha sonra suçun kovuşturulması işlemlerine geçilecektir.
Vergi Kaçakçılığı suçları seçimlik hareketli suçlardır. Bu kapsamda işlenebilecek her bir fiil ayrı ayrı cezalandırılacaktır. Örneğin hem sahte belge düzenleyen hem de defter ve belgelerini gizleyen vergi mükellefi iki ayrı suçtan ceza alacaktır.
Ayrıca her takvim yılında işlenen seçimlik suçlar takvim yılı itibariyle bağımsız suç olduğundan dolayı her takvim yılı için ayrı ceza kesilecektir. Örneğin 2020 hesap döneminde ve 2021 hesap döneminde 359. Madde kapsamında suç işlediği tespit edilen vergi mükellefleri hakkında 2020 hesap dönemindeki fiilleri için ayrı 2021 hesap dönemindeki fiilleri ayrı ceza kesilecektir. Bu durumda da cezaların üst üste gelmesiyle uzun süreli hapis cezası alınmasına neden olacaktır.
Vergi Usul Kanunu 359. Maddesinde hüküm altına alınan suçlar vergi mükelleflerinin ticari hayatında karşılaşmak istedikleri son yaptırımlardandır. Nitekim idarenin her türlü işlem ve eylemlerine karşı mükelleflerin gereken usul şartlarına uygun olarak dava açması yönünde hiçbir engel bulunmamaktadır. Bu husus da Anayasanın 38. Maddesinde temel hak olarak mükelleflere verilmiştir.
Vergi Usul Kanunu 3/b maddesinde vergi ile ilgili işlemlerin gerçek mahiyetinin esas olduğunu hüküm altına almıştır. Dolayısıyla idare tarafından vergi mükellefleri hakkında vergi kaçakçılığı suçunun yaptırımı uygulanmak istendiğinde ispat külfeti doğmaktadır. Vergi Usul Kanunu 3 maddesinin son bendinde de “İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutat olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir.” maddesiyle de hüküm altına alınmıştır.
Ancak vergi mükellefleri iddia olunan olay ve eylemlere hazırlıksız yakalanmakta veya teknik bilgisi yetersiz kalmaktadır. Bu durum da ağır maddi yaptırımların yanı sıra hapis cezası ile karşı karşıya kalmaktadır. Böyle bir durumla karşılaşmamak için vergi mükellefleri alanında uzman, savunma aşamasında her türlü işlemleri zamanında yerine getirebilecek profesyonel bir ekipten destek almaları daha yerinde olacaktır.